چگونه اصول اخلاقی را در محیط کسب و کار بکار بندیم ؟ | راهکارهای عملی برای اجرای اصول اخلاقی
اصول اخلاقی
این فهرست راهنما، اصول اخلاقی یا آن دسته از اصول اخلاقی موجود را که روزآمد شده اند، به مدیران معرفی می کند. این اصول در تمامی بخش های خصوصی و یا دولتی کاربرد دارند.
باور فزاینده ای، مبنی بر این وجود دارد که سازمانها، تنها در صورتی می توانند موفق شوند که استانداردهای اخلاقی مهمی را رعایت کنند. در نتیجه، شرکت های بیشتری از طریق تدوین و انتشار اصول اخلاقی کاری، به سراغ تعهدات اجتماعی نسبت به کسب و کار اخلاقی می روند. یک مشکل کلیدی پیش روی آنها در انجام این کار، تبدیل این اصول مهم به راه کارهایی مهم و عملی ساختن آنها است.
تعریف اصول اخلاقی :
اصول اخلاقی، راهکارهایی در قبال ارزش ها یا پایه های اخلاقی مورد استفاده سازمان ها برای هدایت خود سازمان ها و کارکنانشان هستند که می توان، از آنها در تمامی فعالیت های داخلی و خارجی استفاده کرد.
مزایا و معایب اصول اخلاقی :
مزایای اصول اخلاقی
• راهکاری روشن برای مدیران و کارکنان ترسیم می کنند تا آنها بدانند، بر اساس اصول اخلاقی، چه انتظاراتی از آنان مي رود؛
• کارمندان جدید را با راهنمایی های اخلاقی آشنا کرده و نوعی حس هویتی مشترک در آنها پدید می آورند؛
• اعتبار سازمان را بالا برده و اعتماد عمومی را موجب می شود؛
• توقعات سازمان را به عرضه کنندگان و مشتریان نشان می دهد؛
• با اثبات، تعهد سازمان به رفتارهای اخلاقی، فرهنگی عالی را تقویت می نماید.
معایب اصول اخلاقی
• اصول اخلاقی سازمان اگر صرفاً یک تمرین بر روی کاغذ تلقی شوند، می توانند باعث بدبینی کارکنان شود؛
• بدون هدایت روشن، ممکن است بخش های مختلف سازمان تفاسیر و تعابیری متفاوت داشته و سرانجام اصول اخلاقی را بی ارزش تلقی کنند؛
• معرفی و بکارگیری اثربخش اصول اخلاقی نیازمند اختصاص زمان زیاد مدیریت ارشد است؛
• ممکن است اصول اخلاقی، توقعات عمومی و توقعات کارمندان از سازمان را به سطحی برسانند که برآورده کردن آنها خارج از توان سازمان باشد.
فهرست اقدام عملی برای اجرای اصول اخلاقی
1.تعهد مدیریت ارشد را تضمین نمایید
بدون تعهد مطلق و روشن مدیریت ارشد، کارمندان اصول اخلاقی را جدی نخواهند گرفت. تعهد باید دیده شده و احساس گردد.
2. در مورد اهداف اولیه اصول اخلاقی، موافقت سازمان را جلب کنید.
آیا اصول اخلاقی فقط به نفع کارمندان است یا تمامی طرف های سازمان از جمله اعضای هیات مدیره، سهامداران و حتی مشتریان هم باید آنها را رعایت کنند؟ از اهداف اصلی خود و از تغییراتی که ممکن است این اصول به دنبال داشته باشند، آگاه باشید.
3. منابع ارزشی موجود در سازمان را مشخص سازید
در مورد اصول اخلاقی موجود، راهکارهای قانونی وخط مشی ها با بانیان سازمان مشورت کنید و تمامی مدیران و کارمندان را در ارزیابی های خود مشارکت دهید. اصول اخلاقی استاندارد و سازمان های شبیه خودتان که آن را اجرا می کنند، بررسی نمایید. در مورد قواعد سازمان خود و قواعد نانوشته به اجماع نظر برسید.
4. کارمندان را مشاركت دهید
این امر به بهترین شکل در یک گروه کوچک تحقق می یابد. اما تدوین اصول اخلاقی باید فرآیندی پویا باشد لذا در هر سطحی، اظهارنظرهای کارمندان را مستثنی نکنید.
5. پیش نویس اصول اخلاقی را تهیه کنید
اصول اخلاقی باید شامل این موارد باشند :
• تعریفی روشن از اهداف سازمان؛
• تشریح اهداف ( نیاز به چنین اصولی و انتظارات استفاده از آنها )؛
• راهنمایی در مورد نحوه استفاده طرف های سازمان شامل سهامداران، کارمندان، مشتریان، عرضه کنندگان ؛
• توجه به انتظارات قابل قبول؛
• اجرای اصولي ( استفاده از نمونه های واقعی )؛
• ترسيم ساز و کاری رسمی برای پاسخ دادن به پرسش های کارکنان.
6. پیش نویس اصول اخلاقی را منتشر کنید
دست به مشاوره گسترده در سازمان زده و به دنبال بازخورد و اظهارنظرهای دیگران باشید. این بازخوردها را جدی بگیرید. این فرآیند آگاهی کارکنان از اصول اخلاقی را بالا می برد. اگر تجدید نظر لازم است، پیش نویس دوم را منتشر کنید.
7. استراتژی اجرایی تدوین کنید
وقتی پیش نویس نهایی شد، اجرای آن را برنامه ریزی کنید. استراتژی اجرا، باید پویا و مستمر باشد. اصول اخلاقی را با مسیر سازمان، آموزش کارکنان و برنامه های توسعه مدیریت تلفیق کنید. به خاطر داشته باشید، اجرا همانند فرآیندهای پیش از آن، باید دارای یک مدیر پروژه باشد که بتواند اصول اخلاقی را طبق اهداف تعیین شده و با حساسیت کامل اجرا کند.
8. اصول اخلاقی نهایی را در سطح گسترده ای منتشر نمایید
اصول اخلاقی باید همراه با نامه ای از جانب رییس سازمان که شامل اهداف این اصول و انتظارت ناشی از آن است، برای تمامی کارکنان فرستاده شود.
9. رویکردی را در قبال پرسش ها، نگرانی های و شکایات تدوین کنید
چه کسی مسئول پاسخگویی است : مدیران صف، مدیران منابع انسانی یا یک خط تلفنی مخصوص اصول اخلاقی؟ تضمین نمایید که این فرآیند به روشنی اعمال شده باشد.
10. بر اصول اخلاقی نظارت کنید
ساز و کاری را برای نظارت و ارزیابی اثربخشی اصول اخلاقی تدوین کنید. هیچ فرمول یا چارچوب زمانی مدونی وجود ندارد اما بین 9 ماه تا 1 سال پس از اجرا، می تواند زمان مناسبی برای کسب بازخورد و ارزیابی اثرات این اصول اخلاقی باشد. مشاوره بیشتر و جلسات رو در رو، ابزاری مفید برای این فرآیند است. پس اجرا اصول اخلاقی باید به طور منظم ارزیابی و بر اساس شرایط موجود، اصلاح شوند.
بایدها و نبایدهای اصول اخلاقی
بایدهای اصول اخلاقی
• مطمئن شوید که اصول اخلاقی منعکس کننده ارزش ها و سنن سازمان بوده و به موازات جزوات راهنمای کارکنان و دستورالعمل های عملیاتی هستند.
• در تمامی مراحل کارکنان را مطلع سازید. فضایی را ايجاد نمایید که مباحثه در مورد چالشها و اصول اخلاقی بدون تضعیف آنها، ترغیب می شود.
• از زبانی ساده برای نگارش اصول اخلاقی استفاده کنید، از به کار بردن اصطلاحات دشوار، تخصصی، حقوقی، فنی یا عبارات نامفهوم اجتناب نمایید. سعی کنید برای راهنمایی افراد، از مثال های واقعی بهره بگیرید.
نبایدهای اصول اخلاقی
• اصول اخلاقی را بیش از حد مبهم یا محدود نسازید.
• از این اصول برای تحمیل ارزش های جدید یا نامناسب بر سازمان استفاده نکنید.
• شکافی از توقعات را میان اصول اخلاقی و رفتار سازمانی ایجاد نکنید.
• پوشش اخلاقی را بر سطحی نامناسب نکشید : اصول اخلاقی باید واقع بینانه باشند نه این که چیزی را بپوشانند.
پرسشهایی در مورد اصول اخلاقی
• آیا واقعاً به مدیریت ارشد تعهد دارید یا با برنامه ها و اقدامات دیگر آنها را کنار می گذارید؟
• آیا اصول اخلاقی باعث می شوند، کارمندان قبل از عمل کردن، این پرسش ها را از خودشان بپرسند ؟ آیا تمایل دارم در این خصوص چیزی به خانواده ام بگویم؟ آیا مهم است، مطبوعات واقعیت را بفهمند؟
برای اطلاعات بیشتر به مقالات ذیل مراجعه نمایید :
1 . چرا سازمانها اصول اخلاقی کسب و کارها را رعایت نمی کنند ؟| دیدگاه پرفسور سو نیوول
3 . تواضع و دوری از تکبر، مدیریت در ادب فارسی
4 . نحوه بررسی و تجزیه و تحلیل نیازهای آموزشی چگونه است ؟
کتب در زمینه اصول اخلاقی :
«مقدمه ای بر اصول اخلاقی کسب و کار»، جرج کریسایدز و جان کالر ،
«رهبری اخلاقی»، استفن کوناک و تد جانز ، 2000
وب سایت در زمینه اصول اخلاقی :
www.business-ethics.org: انستیتو بین المللی اصول اخلاقی کسب و کار
یک جمله، یک درس
«بسیاری از افراد روحشان را می فروشند و فکر می کنند با درآمد آن می توانند با وجدانی راحت زندگی کنند»، لوگان پیرسال اسمیت
«پول د ر آوردن، نباید مردم را وادار کند تا وجدان و شخصیت خود را فنا کنند.» گای دی راثچایلد
