کتابی استثنایی که بعد از حدود دو ونیم قرن همچنان آموزه هایی برای انواع کسب و کارها دارد| ثروت ملل اثر آدام اسمیت

ثروت ملل

آدام اسمیت

گفته می شود بسیاری از کتاب های مهم، آثاری کلاسیک یا اثرگذار هستند :  ثروت ملل دارای هر دو خصوصیت است. این کتابی جامع درباره نخستین اصول اقتصادی و بازرگانی است. در این کتاب، آدام اسمیت به مبانی فلسفی کاپیتالیسم نوین و اقتصاد بازارهای مدرن پرداخته است. طی 200 سال گذشته، كمتر اقتصاددانان یا سیاستمداری از وی نپذیرفته است. آدام اسمیت به شکل گیری سیاست های اقتصادی نخست وزیران انگلستان و وزرای دارایی دوران لرد نورث  (1782-1707) تا مارگارت تاچر  و امروز تونی بلر  کمک فراوانی کرده است. 

آغازی بر ثروت ملل

آدام اسمیت یک فیلسوف اسکاتلندی است. او پروفسور منطق و فلسفه اخلاق در دانشگاه گلاسکو بود، اما جایگاه خود در دانشگاه را رها کرد تا به عنوان یک استاد جوان و برنده جایزه نوبل به نقاط مختلف اروپا سفر کند. در فرانسه، او به شدت تحت تاثیر مکتب اقتصاددانان فیلسوف قرار گرفت که «فیزیوکرات ها » نامیده می شدند. سپس به زداگاهش بازگشت و کتابش به نام جستاری در طبیعت و علل ثروت ملل را طی 10 سال تألیف نمود. این كتاب  در سال 1776 (سال امضای بیانیه استقلال اسکاتلند) منتشر شد. 

ایدهٔ اصلی کتاب، خودکار بودن اقتصاد است؛ بدین معنی که اگر اقتصاد، آزاد گذاشته شود، خود را متعادل و تنظیم می‌کند و خودخواهی هر شخص در نهایت منجر به پیشرفت کل جامعه می‌شود. این مفهوم معمولاً با نام «دست نامرئی» شناخته می‌شود. البته آزاد بودن اقتصاد می‌تواند تحت تأثیر عوامل بیرونی متعددی قرار گرفته و محدود شود. تاجران ممکن است با یکدیگر تبانی نمایند و قیمت‌ها را بالاتر از حد معمول نگه دارند. اسمیت معتقد است که جامعه باید همواره نسبت به این خطرات آگاه باشد.

این کتاب تحت تأثیر انقلاب صنعتی و متعاقباً تغییرات زیاد اقتصاد کشورهای مختلف شکل گرفته است 

تز اصلی او این است که می توان در شرایطی که حداقل دخالت از جانب دولت وجود دارد، بهترین بهره برداری را از سرمایه، برای ایجاد ثروت برد. از نظر او "دستان نامرئی" رقابت در بازار آزاد، تضمین کننده اهمیت و ارزش فعالیت های تجاری و رفاه تمامی شهروندان یک کشور است. 

متن ثروت ملل

1. دستان نامرئی

اسمیت به طور كلی، تلاش های مناسب و آگاهانه، برای بهبود شرایط یک کشور را، ناموفق می دانست. وی می گوید: «هر فردی تلاش می کند تا بیشترین امتیاز را از کارش به دست آورد. با این وجود آنها بخش زیادی از درآمد سالانه خود را به مسایل اجتماعی اختصاص می دهند. البته آنها نمی خواهند منافع عمومی را توسعه دهند یا اصلاً نمی دانند که چگونه این کار را انجام دهند. آنها فقط به منافع خود فکر می کنند و در واقع تحت نفوذ دست هایی نامریی هستند که آنها را هدایت می کنند.»

2. ارزش و کار در ثروت ملل

ارزش یک کالا یا خدمات خاص، بر اساس هزینه های تولید آن سنجیده می شود. اگر تولید کالایی پر هزینه باشد، ارزش آن نیز به همان اندازه بالا است. 
«قیمت واقعی هر چیز، یعنی هزینه واقعی یک کالا برای کسانی که خواهان خرید آن هستند، باید قدر و ارزش به دست آوردن آن را داشته باشد. ارزش واقعی کالایی که افراد می خواهند آن را به دست آورند و کسانی که می خواهند از آن استفاده نمایند یا آن را در اختیار دیگران قرار دهند، باید قدر و ارزش این کار را داشته باشد.»
آن كالایی كه نیروی كار خریداری می كند، باید قدر و ارزش خریداری شدن را داشته باشند. آن كالا ارزشی، معادل کار انجام شده دارند و باید این ارزش در طول زمان و با کیفیتی یکسان حفظ شود.»

3. تقسیم بندی کار در ثروت ملل

منظور از مدیریت علمی اسمیت، تقسیم بندی کار است. 
«تقسیم بندی نیروی کار، قدرت مولد آن را افزایش می دهد. جداسازی کسب و کارها و نیروهای مختلف از یکدیگر، می تواند باعث دستیابی به چنین مزایایی شود.»
«وقتی توجه شما به یک موضوع معطوف باشد، دستیابی به آن برای شما ساده تر و قابل دسترس تر خواهد بود تا وقتی که به چند موضوع مهم توجه می کنید.»

مطالب ثروت ملل

برای کتابی که بیش از 200 سال قدمت دارد، می توان شکلی تعجب آور را شاهد بود. این امر عمدتاً به دلیل دقت و شفافیت تجزیه و تحلیل های اسمیت است. این کتاب برای اولین بار، مفاهیم، مبانی و کارکردهای اقتصاد بازار آزاد را تشریح می کند همچنین به بسیاری از مفاهیم پایه نیز توجه می کند. ثروت ملل نقش مهمی در ترسیم عوامل و نیروهای مختلف در بازار ایفا می کند. در عین حال این کتاب فقط نقاط قوت موجود در سیاستها را بیان نمی کند. 
سیستم ارایه شده اسمیت، مبنایی برای نظریه پردازان مدیریت در اوایل قرن بیستم مانند فردریک وینسلو تیلور  و کارآفرینانی همچون هنری فورد  بود. آنها مفاهیم مد نظر اسمیت را به عمل تبدیل کردند.

نکاتی در خصوص ثروت ملل

گذشت زمان محدودیت هایی را برای دیدگاه های اسمیت ایجاد کرده است، مانند:
•    دیگر نیروی کار فیزیکی مهم نیست.
•    قرن بیستم شاهد ظهور مدیریت به عنوان یک حرفه و تخصص بوده است.
•    اسمیت بدون اطلاع از قدرت و گستره شرکت های مدرن مطالب خود را به رشته تحریر درآورده است. بنابراین او قدرت نام های تجاری و وفاداری مشتریان را مد نظر قرار نداده است. 
•    او در دوران سخت و دشواری کتاب خود را نوشته است. در آن دوران، منافع شخصی یک لزوم بود نه یک انتخاب. 

با این وجود، گری هامل  در مورد اسمیت می نویسد: «همواره از اصلاح کنندگان انتقاد می شود. شهروندان مختلف از پراگ گرفته تا سانتیاگو و از گوانگژو گرفته تا جاکارتا، بخش اعظم رفاه امروزی خود را مدیون موفقیت ایده آل های اقتصادی آدام اسمیت هستند. وی مبنایی فلسفی برای اقتصاد صنایع مدرن ارایه کرده است. همین کافی است.»

برای اطلاعات بیشتر به مقالات ذیل مراجعه نمایید :

1 .  تاثیر جوزف جوران بر بهبود مدیریت کیفیت در جهان | نگاهی به زندگی کاری جوزف جوران

2 .  توماس واتسون، کارآفرینی که کامپیوتر را از طریق آی بی ام به جهان معرفی کرد

3 . تاملی، بر شیوهای تفکر باز در کسب و کارها | راهنمای عملی شیوه های تفکر باز

4 . استراتژی سازمانی راهنمای مدیران و کارآفرینان(مقدمه)

5 .  جان آدیرکیست ؟ | از رهبری مبتنی بر عمل چه می دانید ؟

یک پند، یک درس

• «نظم واقعی و تاثیرگذار در قبال مشتریان ایجاد می شود نه در قبال کارگران و شرکت.))  آدام اسمیت

• شركتي كه داراي مزيت رقابتي است، در واقع به بهترين فن آوري ­ها دسترسي دارد.   والتر ريستون