کارآفرینی متفاوت و  آینده نگری خلاق، استیو جابز | فراز و فرود هایی از زندگی جابز

کارآفرینی متفاوت و  آینده نگری خلاق، استیو جابز | فراز و فرود هایی از زندگی جابز

پیش درآمدی بر زندگی  استیو جابز

در مارس ۲۰۱۲، فورچون، استیو جابز را بزرگترین کارآفرین این دوران نامید و او را آینده‌بین، الهام‌بخش و بااستعداد توصیف کرد.

والتر ایزاکسون دربارهٔ جابز می‌گوید : « او یک کارآفرین خلاق بود و در شش صنعت مختلف انقلاب ایجاد کرد و آن‌ها را به کمال رسانید : رایانه‌های شخصی، فیلم‌های انیمیشن، موسیقی، تلفن، تبلت و انتشارات دیجیتال»

استیو جابز  می گوید : اینکه ثروتمندترین مرد خوابیده در قبرستان باشم، برایم اهمیتی ندارد. من هدفم این است که وقتی شب سرم را بر روی زمین می گذارم، به خودم بگویم امروز یک کار خیلی عالی انجام دادم. 

رمز موفقیت استیو جابز از زبان خودش

متفاوت باشید و متفاوت فکر کنید
آینده‌نگر و دوراندیش باشید
کاری را که از آن لذت می‌برید انجام دهید
همواره به دنبال آموختن نکات جدید باشید
روحیه تجارت داشته باشید
تمام تلاش خود را به کار گیرید

 استیو جابز در یک نگاه

1955. تولد
1974. شروع به کار با آتاری 
1976. ورود نخستین محصول به بازار با نام Apple I
1977. ورود Apple II. ادغام اپل؛ خرید سهام شرکت توسط مایک مارکولا  و انتصاب به عنوان رییس هیات مدیره
1980. ورود شرکت اپل به بازار بورس
1982. 1 میلیارد دلار فروش؛ انتصاب جان اسکولی به سمت مدیر عامل
1984. تأسیس شرکت اپل مكینتاش 
1985. ترک اپل
1986. تاسیس NeXT
1993. ترک اپل توسط اسکولی
1996. بازگشت جابز به عنوان مشاور
1997. انتصاب به عنوان «مدیر عامل موقت»
1998. تأسیس شرکت iMac
2000. برداشته شدن کلمة «موقت» از عنوان جابز. 

2003. تاسیس فروشگاه اینترنتی آی تیون

2004. ارائه آی پد

2007. ارائه گوشی آیفون

2011. در گذشت
 

پیشینه زندگی استیو جابز 

در فوریة 1955، پائول و کلارا  جابز، سرپرستی از کودکی یتیم را بر عهده گرفته و او را استیو جابز نام نهادند. جابز در لس آلتوس  واقع در کالیفرنیا بزرگ شد. 
خارج از مدرسه، جابز در جلسات سخنرانی شرکت الکترونیکی هاولت پاکارد  شرکت می کرد و یک تابستان که در این شرکت مشغول کار بود، استفان وزنیاک یک دانشجوی ترک تحصیل کرده از دانشگاه کالیفرنیا را ملاقات کرد. وزنیاک پسر همان مهندسی بود که آلات و ابزار زیادی را اختراع کرده بود. 
او این بار همراه با وزنیاک در جلسات سخنرانی کلوپ رایانه ای هوم برو  شرکت کرد. اکثر اعضای این کلوپ افرادی بودند که علاقه مند به دیودها، ترانزیستورها و ابزارهای الکترونیکی بودند. جابز دیدی متفاوت داشت و همواره به سبک کار، تجهیزات و قابلیت بازاریابی آنها می اندیشید. جابز، وزنیاک را ترغیب کرد تا در ایجاد یک شرکت تولید رایانه های خانگی و شخصی به او بپیوندد. جابز رایانة مدل Apple I را در تختخوابش طراحی کرد و ماکت آن را در گاراژ خانه اش ساخت. 
پس از موفقیت نسبی در فروش نخستین رایانه، یک شرکت الکترونیکی محلی، 25 دستگاه سفارش داد. مشاوره های مفید مدیر عامل سابق اینتل ، جابز و وزنیاک را ترغیب کرد تا شرکت خودشان را تأسیس کنند. برای انجام این کار، آنها تمامی دارایی های با ارزش خویش را فروختند. این دارایی ها چیزی نبودند جز خودروی فولکس واگن جابز و یک ماشین حساب متعلق به وزنیاک که شرکت هاولت پاکارد به او هدیه داده بود. با تنها 1300 دلار، آنها شرکت خود را تأسیس و آن را اپل نامیدند.

 شرکت کامپیوتری اپل  کار خود را توسط جابز و همکارش یعنی وزنیاک در یک گاراژ آغاز کرد و رایانه های خانگی اپل، به سرعت ماهیت فعالیت های رایانه ای در جهان را تغییر دادند. متأسفانه، اپل یک استراتژی غلط را انتخاب کرد و از نرم افزار سیستم عامل ماک  برای سخت افزارهای خود استفاده کرد. مایکروسافت در مسیری مخالف حرکت کرد و مجوز استفاده از سیستم عامل ام اس داس  را به تمامی تولیدکنندگان رایانه های خانگی اعطا کرد. 

در سال 1985، جان اسکولی  مدیر عامل سابق شرکت پپسی  وارد این شرکت شد و جابز را از شرکتی که خودش تأسیس کرده بود، کنار گذارد. خود اسکولی در سال 1993 از کار برکنار شد و مجدداً از جابز درخواست شد تا به اپل بازگردد. 
پس از بازگشت، جابز روح زندگی تازه ای را در این شرکت دمید. دوستان و حتی رقبای جابز تصدیق می کنند که او یکی از بزرگ ترین کارآفرینانی است که تاریخ به خود دیده است. 

 لحظات مهم از زندگی کاری استیو جابز 

نخستین محصول شرکت با نام Apple I، در سال 1976 با قیمت 666 دلار روانه بازار شد. جابز و وزنیاک که با شرایط بازار داخلی آشنا بودند، در موقعیتی قرار داشتتند که می توانستند سود خود از دستگاه جدیدشان را بالا ببرند. فروش Apple I به 774000 دلار رسید و به زودی، این دو کارآفرین بر روی ساخت Apple II کار کردند. مدل دوم نیز به موفقیتی چشمگیر رسید. این امر تنها به دلیل مهندسی آن نبود بلکه به دلیل قدرت بالای بازاریابی جابز بود. در اقدامی عالی، او رگیس مک کنا، بهترین مرد روابط عمومی در سیلیکون والی، را که شهرتی فراگیر در عرصه بازاریابی و روابط عمومی داشت، به شرکت خود آورد. 
در سال 1980، اپل وارد بازار بورس شد. قیمت اولیة هر سهم آن 22 دلار بود که در همان روز نخست به 29 دلار رسید و سرمایة شرکت نیز به 2/1 میلیارد دلار افزایش یافت. بین سالهای 1978 و 1983، آی بی ام  نخستین رایانة خانگی خود را معرفی کرد و در آن از سیستم عامل ام اس  داس  استفاده کرد که مجوز آن متعلق به یک شرکت کوچک نرم افزاری به نام مایکروسافت  بود. در عرض دو سال، آی بی ام از نظر فروش رایانه های خانگی از اپل پیشی گرفت. به علاوه، مایکروسافت بازار رایانه های خانگی را به لرزه در آورد و این در حالی بود که این شرکت خود تولیدکنندة سخت افزار رایانه های خانگی نبود. مایکروسافت مجوز سیستم های عامل خویش را به تولیدکنندگان رایانه های خانگی می داد. جابز متوجه شد که اگر آی بی ام و مایکروسافت بازار را در دست بگیرند، آنگاه اپل منزوی خواهد شد. 

برای حفظ موقعیت اپل، جابز به جان اسکولی مدیر عامل وقت شرکت پپسی متوسل شد. نتیجة این کار  شکل گیری اپل مكینتاش بود. 
مالکان این شرکت، به جای اینکه مطالب خود را تایپ کنند، به کمک یک موشواره ( موس ) به راحتی بر روی آیکون های مشخص کلیک می کردند. بدین ترتیب، برای کار با رایانه های خانگی دیگر نیاز به هیچ تخصص علمی در حوزة رایانه نبود. دیگر شرکت ها از همین نوآوری اپل استفاده کردند که مهم ترین آنها مایکروسافت بود. اپل به خالق جهانی از آیکون ها تبدیل شد که بیل گیتس  و همکارانش هم نتوانسته بودند به چنین موقعیتی دست یابند. اما به هر حال سهم مایکروسافت در بازار 80 درصد و سهم اپل تنها 20 درصد بود. در پایان، همین موضوع اهمیتش را نشان داد. 
اما در سال 1985 اپل دچار بحرانی شدید شد یعنی زمانی که اسکولی بدون هیچ اندیشة درستی، جابز را از شرکتی که خودش تأسیس کرده بود، اخراج کرد. این امر باعث شدکه سرمایه گذاران، 250 میلیون دلار از سرمایة خود را به تأسیس شرکتی دیگر به نام NeXT اختصاص دهند. اما فروش آن با تنها 50000 دستگاه ناامیدکننده بود. در عوض جابز با سرمایه گذاری در شرکت استودیوهای کارتنی پیکسار  به 60 میلیون دلار سود رسید. 
اما در سال 1993 اسکولی اپل را ترک کرد یعنی در زمانی که سهم اپل در بازار از 20 درصد به 8 درصد سقوط کرده بود. مایکل اسپلیندر جایگزین او شد و تا سال 1996 در این سمت باقی ماند. در دوران او، سهم اپل باز هم سقوط کرد و به 5/5 درصد رسید. 

 در سال ۱۹۹۶ شرکت اپل، شرکت نکست را به مبلغ ۴۲۹ میلیون دلار خرید. طی این معامله استیو جابز، مجدداً به اپل بازگشت.

سرانجام جابز به شرکت خودش بازگشت و در عین حال شرکت iMac را نیز تاسیس کرد که در شش هفتة نخست فعالیتش توانست 278000 دستگاه رایانه را به فروش برساند.

این رخدادی بود که مجلة فورچون از آن به عنوان «داغ ترین رخداد رایانه ای» یاد کرد. اعتماد وال استریت به اپل دوباره بازگشت و در عرض کمتر از یک سال ارزش سهام آن دو برابر شد. درآمد مالی سال 2000 این شرکت به 98/7 میلیارد دلار رسید که سود خالص آن 786 میلیون دلار بود. 

از اتفاقات مهم پس از این مسئله در اپل می‌توان به معرفی آی‌پاد در سال ۲۰۰۱، اشاره کرد.

استیو جابر متوجه شد اگر مردم بتوانند مستقیما از آی‌تیونز موسیقی‌هایشان را بخرند، میزان فروش این دستگاه‌ها بیشتر هم خواهد شد. همین موضوع سبب شد تا در سال ۲۰۰۳ میلادی، فروشگاه موسیقی اینترنتی iTunes Music Store معرفی شود.

در ادامه‌ی همین روند، استیو جابز، پرده‌برداری از آی‌تیونزاستور در سال ۲۰۰۳ و در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، مدل‌های بعدی آیپاد را با نام‌های «آیپاد نانو»  و «آیپاد شافل» معرفی کرد و موفقیت‌های بیشتری را برای اپل به ارمغان آورد.  و معرفی آی‌فون و آی‌پد در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰

در همین میان، استیو جابز در اپل روی یک پروژه‌ی مخفی کار می‌کرد و توانست به کمک تیمی از بهترین متخصصان اپل، صفحه‌نمایشی با قابلیت لمس خازنی تولید کند؛ صفحه‌ای که می‌توانست دنیای کامپیوترهای شخصی را دگرگون کند.

اما جابز تصمیم گرفت این نمایشگر را به جای کامپیوتر، روی یک گوشی موبایل به کار ببرد. پس از دو سال تلاش بی‌وقفه، استیو جابز در کنفرانس Macworld سال ۲۰۰۷ میلادی، گوشی آیفون را رونمایی کرد. کنفرانسی که به نقطه‌ی عطف زندگی کاری استیو جابز معروف شد.

در اکتبر ۲۰۰۳ سرطان لوزالمعده جابز تشخیص داده شد و در اوت ۲۰۱۱، او از سمت مدیرعاملی اپل استعفا داد. تیم کوک، از مدیران ارشد اپل، مدیرعامل شد و جابز به‌عنوان رئیس هیئت مدیره به فعالیت‌هایش ادامه داد.

استیو جابز در نهایت بر اثر عوارض ناشی از سرطان لوزالمعده، در تاریخ چهارشنبه ۵ اکتبر ۲۰۱۱ در سن ۵۶ سالگی درگذشت.

برشی از زندگی استیو جابز

جابز به جان اسکالی، مدیرعامل پیشین شرکت اپل، در زمینهٔ کوتاهی عمر گفته بود : « همهٔ ما زمان و فرصت کوتاهی روی زمین داریم. برای همین ما فقط فرصت داریم که یکی دو کار را به انجام برسانیم. هیچ‌کس نمی‌داند چه قدر زندگی می‌کند. من هم نمی‌دانم. اما احساس می‌کنم باید تا جوانی هست هرچه می‌توانم این فکرها را به انجام برسانم.» او در سال ۲۰۰۵ در سخنان معروفش در دانشگاه استنفورد دیدگاه‌هایش را دربارهٔ مرگ و زندگی و کوتاهی عمر به خوبی روشن کرد :

« همین که فکر می‌کنم به زودی می‌میرم، مهم‌ترین ابزاری است که کمکم می‌کند بهترین گزینه‌ها را انتخاب کنم.

استیو جابز در بخش سوم سخنرانی‌اش در دانشگاه استنفورد دربارهٔ مرگ گفت: «هیچ‌کس دوست ندارد بمیرد. حتی کسانی که دوست دارند به بهشت بروند، دوست ندارند بمیرند تا به بهشت برسند. با این حال مرگ مقصد نهایی همهٔ ماست که کسی تاکنون نتوانسته از آن فرار کند.»

 کتابها و فیلمها در مورد استیو جابز

تاکنون کتاب‌های زیادی در خصوص زندگی و تلاش‌های استیو جابز منتشر شده است، از میان آنها می‌توان به کتاب‌های بیوگرافی نوشته‌ والتر ایزاکسون  در ۲۰۱۱ میلادی و کتاب بیوگرافی نوشته‌ کارن بلومنتال در ۲۰۱۲ میلادی اشاره کرد.

در ۲۰۱۵ میلادی هم کتابی به نام تبدیل شدن به استیو جابز به وسیله Brent Schlender و Rick Tetzeli به رشته‌ تحریر در آمده است.

اثر ایزاکسون به خاطر سوژه‌ اصلی‌اش بارها به وسیله تیم کوک، مدیر عامل بعدی اپل پس از استیو جابز مورد انتقاد قرار گرفته است.

فیلم‌هایی الهام گرفته از زندگی استیو جابز ساخته شده‌اند که از میان آنها می‌توان به فیلم جابز (Jobs) در ۲۰۱۳ میلادی اشاره کرد که اشتون کوچر در آن به ایفای نقش پرداخته است. فیلم دیگری در ۲۰۱۵ میلادی به نام استیو جابز با بازی مایکل فاسبندر و کارگردانی دنی بویل، ساخته شده است.

 نتیجه گیری در مورد استیو جابز

استیو جابز یکی از اعضای برگزیدة گروه فن آوری اطلاعات بود که بیل گیتس هم عضوی از آن است. اما تفاوت جابز با دیگران به سبک او بازمی گردد. آی بی ام رایانه را وارد جهان کسب و کار کرد و مایکروسافت سیستم عامل ام اس داس را به رایانه های خانگی داد اما جابز کار با رایانه را ساده کرد. جابز این امکان را فراهم آورده که تنها با کلیک کردن، بتوان از تمامی امکانات گرافیکی و سایر امکانات رایانه ها به سادگی هر چه تمام استفاده کرد. 
همچنین جابز یکی از نخستین استودیوهای فیلم سازی رایانه ای را تاسیس کرد و در عین حال توانست اپل را به جایگاه قبلی آن بازگرداند. با ظهور iMac، جابز مجدداً توانایی های خود را به اثبات رسانید و این شرکت را به شرکتی با سرمایة چند میلیون دلاری تبدیل کرد. اپل، کامپیوتر را به انتخابی برای میلیون ها نفر تبدیل کرد. 

برگزیده ای از سخنان استیو جابز

-  شغل شما قرار است، بخش عمده‌ای از زندگی‌تان باشد، فقط هنگامی از شغلتان احساس رضایت می‌کنید که باور داشته باشید کار بزرگی انجام می‌دهید. تنها راه موفقیت در کارهای بزرگ این است که آن‌ها را با عشق انجام دهید. اگر هنوز کاری را که عاشقش هستید، پیدا نکرده‌اید به جستجوی خود ادامه دهید. چیزهایی که به قلب و روح انسان مربوطند، همیشه راه خود را پیدا می‌کنند. عجله نکنید؛ روزی راه درست زندگی‌تان را پیدا می‌کنید.

-  همه‌ ما باید در زندگی فوق‌العاده باشیم؛ چرا که این زندگی ما است. زندگی کوتاه است و مرگ فرا می‌رسد. پس بهتر است کاری را انجام دهیم که ارزش زندگی‌ را داشته باشد.

-   «تمرکز و سادگی» مانتراهای من بوده‌اند. سادگی می‌تواند سخت‌تر از پیچیدگی باشد. برای سخت کار کردن باید ذهنتان را پاک‌ کنید تا مسایل برایتان ساده شوند.

-  من فکر می‌کنم اگر کاری انجام می‌دهید و خوب پیش می‌رود، نباید به آن اکتفا کنید. باید در پی کاری فوق‌العاده‌تر باشید، نه اینکه در آن ساکن شوید. به این فکر کنید که کار عالی و شگفت‌آور بعدی چیست.

-  کیفیت بسیار مهم‌تر و بهتر از کمیت است. اینکه به یک موفقیت فوق‌العاده برسید، با ارزش‌تر از پیروزی‌های کوتاه و موقت است.

-  آنچه یک رهبر را از یک پیرو متمایز می‌کند، خلاقیت و نوآوری است.

استیو جابز پیش از مرگش در سخنانی به یادماندنی، ابراز داشت : من به اوج موفقیت در کسب و کار خود رسیده ام. برای دیگران، زندگی من،  نماد موفقیت بوده است. با این حال، خارج از کار، من شادی کمی داشته ام. در نهایت، ثروت من چیزی بیش از یک واقعیت است که به آن عادت کرده ام و من این هستم. اگر شما پول داشته باشید، می توانید فردی را به عنوان راننده استخدام کنید، اما شما نمی توانید شخصی را که با بیماری از دست داده اید، بازگردانید هرگز نمی توانید زمانی را که از دست داده اید بازگردانید، این چیزها مادی نیستند تا استخدام کنید و برایش پول بدهید. هر مرحله از زندگی که می گذرد، قابل بازگشت نیست و ما هر روز به مرگ نزدیکتر می شویم؛ گنجینه ای از عشق به خانواده، عشق به زن یا شوهر، عشق به دوستان خود … دارید اجازه بدهید تا همسایه و دوست شما از این گنجینه عشق بهره ببرند.

برای اطلاعات بیشتر به مقالات ذیل مراجعه نمایید :

1 .  گفتگو با جیم کالینز با تاملی در باب دیدگاهها و زندگی کاری وی |نقش ایجاد نگرش در مدیران برای رسیدن از خوب به عالی

2 .  چگونه مدیران و کارافرینان می توانند رهبران موفقی باشند ؟ | راهنمای کاربردی برای رهبری موفق

3 . از رهبری در مدیریت چه می دانید ؟ بخش سوم شامل نحوه اجرای کارآمد و منسجم

4 .  رهبران مدیریتی چگونه از شکستها درس می گیرند ؟

5 .  جفری بزوس کیست ؟ - سایت آمازون چگونه موفق شد ؟

6 . چرا برخی رهبران مدیریتی نقشی مخرب دارند ( بخش دوم جایگاه انگیزه و فرهنگ ) ؟

7 .  چرا اول بودن در بازار یابی مهم است ؟ | بازاریابی از نگاهی دیگر

وب سایت:
www.apple.com

یک سخن، یک درس

«می خواهم صدایی را در جهان ایجاد کنم.» استیو جابز

«من فقط فردی هستم که احتمالاً یک شاعر نه چندان مستعد در گوشة ساحل است. من از همین گوشه نشینی الهام می گیرم.» استیو جابز